لبنیات چیست و انواع محصولات لبنی کدام است

محصولات لبنی انواع و اقسام مختلفی دارد که همگی از شیر تازه پستانداران تهیه می‌شوند. گنجاندن انواع فرآورده‌های لبنی اعم از پنیر، ماست، کره، خامه و غیره در برنامه غذایی روزانه امری ضروری است. چرا که برای تامین سلامتی بدن به ویژه بافت استخوان‌ها و مفاصل بسیار مفید است. در این مقاله قصد داریم همه چیز درباره لبنیات را بازگو کنیم و اطلاعات ضروری را راجع به انواع محصولات لبنی در اختیار شما قرار دهیم. پس اگر به دنبال یک برنامه غذایی سالم هستید، ادامه این مطلب را تا انتها از دست ندهید.

لبنیات چیست؟

در تعریف لبنیات باید گفت که هر ماده غذایی که بر پایه شیر تهیه می‌شود را لبنیات می‌گویند. لبنیات‌ و تمام فرآورده‌های لبنی از شیر گاو، گاومیش، گوسفند و بز تولید می‌شوند. شیر منبع غنی از املاح و مواد معدنی مورد نیاز بدن است و به عنوان یک عنصر کلیدی برای بهبود روند تغذیه‌ای و تامین امنیت غذایی مورد توجه اغلب کشورهای در حال توسعه قرار گرفته است.
کشور ما نیز یکی از کشورهای سرآمد در تولید شیر و فرآورده‌های لبنیاتی حاصل از آن است. به دلیل ارزان بودن و در دسترس بودن در تمام فروشگاه‌های عرضه مواد غذایی به اشکال مختلف، این ماده غذایی در سبد مصرفی خانوارهای ایرانی به خوبی جای گرفته است.

همه چیز درباره لبنیات و چرا استفاده از انواع محصولات لبنی ضرورت دارد؟

شیر یکی از منابع اصلی تامین کلسیم برای بدن است، به طوری که هر یک لیتر شیر حدود 1200 گرم کلسیم در خود جای داده شده است. کلسیم، قند و ویتامین A موجود در شیر باعث می‌شود که این ماده غذایی سریعا جذب بدن مصرف کنندگان شود.

بر اساس تحقیقات انجام شده، مصرف لبنیات ارتباط مستقیمی با تامین سلامتی استخوان‌ها دارد. علاوه بر این مصرف کلسیم باعث کنترل فشار خون شده و از ابتلای افراد به این بیماری مزمن پیشگیری می‌کند. بنابراین به تناسب مصرف آن احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی و سکته مغزی به حداقل می‌رسد و وضعیت سلامت بدن بهبود می‌بخشد.

در ادامه بحث همه چیز درباره لبنیات لازم است بدانید که هر چند استفاده از لبنیات برای تمام گروه‌های سنی یک ضرورت به شمار می‌رود اما موقع استفاده از مواد لبنی باید به کیفیت آنها توجه کنید. به طوری که مصرف مواد لبنی تهیه شده از شیر غیرپاستوریزه به هیچ وجه توصیه نمی‌شود و همواره این محصولات لبنی را از برندهای معتبر به صورت پاستوریزه تهیه کنید.

در صورتی که از یک رژیم غذایی خاص کم کالری و کم چربی پیروی می‌کنید، شما می‌توانید برای کاهش وزن و جلوگیری از افزایش وزن از محصولات لبنی کم چرب با توجه به رژیم غذایی خود استفاده کنید. به طوری که استفاده از محصولات لبنی کم چرب می‌تواند املاح، ویتامین‌ها، کلسیم و سایر مواد مغذی مورد نیاز بدن شما را تامین کند و مانع ورود چربی اضافی به بدن شما شود.

همه چیز درباره لبنیات و معرفی انواع فرآورده‏‏‌های لبنی

لبنیات یک خانواده بسیار متنوع دارد. به طوری که انواع فراورده‌های لبنیاتی با استفاده از شیر تازه و پاستوریزه درست می‌شود و به صورت بسته‌بندی شده در فروشگاه‌های عرضه مواد غذایی به فروش می‌رسد. با ما همراه باشید تا با انواع لبنیات و فرآورده‌های لبنیاتی شما را بیشتر آشنا کنیم.

پنیر

پنیر یکی از پرمصرف‌ترین انواع لبنیات موجود در بازار است که به خوبی در وعده صبحانه جای گرفته است. در بازار انواع پنیر از نظر بافت سخت، نیمه سخت و نرم وجود دارد که شرایط نگهداری روی کیفیت و ماندگاری آنها تاثیر می‌گذارد.

برای آشنایی با پنیر و انواع آن اینجا را کلیک کنید.

ماست

حالا که به دنبال پی بردن همه چیز درباره لبنیات هستید، لازم است بدانید که ماست یکی دیگر از انواع فرآورده‌های لبنیاتی پرمصرف است که به صورت کم چرب و پرچرب در دسترس مصرف کنندگان قرار دارد. ماست این مایع سفید بسیار خوشمزه و شیرین با افزودن یک مایه به شیر تخمیر شده و تولید می‌شود. در صورتی که ماست در برابر گرما قرار بگیرد و مدت زمان زیادی از نگهداری آن بگذرد، مزه شیرین آن به ترشی تبدیل می‌شود. ماست پاستوریزه را می‌توانید از سوپرمارکت‌ها و فروشگاه‌های زنجیره‌ای با بسته‌بندی یک نفره، دبه، سطل و غیره با وزن متفاوت تهیه کنید.

کره

همانطور که قبلاً در مورد کره و انواع آن گفته شد کره یکی از انواع فرآورده‌های لبنیاتی است که از فرآوری چربی شیر به دست می‌آید. استفاده از کره برای پخت و پز و همچنین وعده صبحانه در کنار مربا و عسل و نان تازه طعم وسوسه‌انگیزی ایجاد می‌کند.
کره حاوی ویتامین A فراوانی است و به صورت جامد از شیر تهیه می‌شود.

کره گیاهی یا همان مارگارین به صورت مایع از گیاهان مختلف به دست می‌آید. بسیاری از افراد برای تهیه یک غذای کم‌چرب و خوشمزه، کره را جایگزین روغن کرده‌اند. این محصول جزو لبنیات به حساب نمی آید.

خامه

خامه یکی دیگر از فرآورده‌های لبنی است که در میز صبحانه به وفور دیده می‌شود. خامه همان چربی شیر خام بوده که از سرشیر گرفته می‌شود. چون مصرف سرشیر موجب افزایش دریافت انرژی بیش از اندازه و تجمع چربی در بدن می‌شود، مصرف آن به همه افراد توصیه نمی‌شود. پس بهتر است برای جلوگیری از چاقی و افزایش کلسترول از خامه پاستوریزه استفاده کنید.

کشک

کشک یک مایع سفید رنگ است که مزه‌ای ملس، شیرین یا ترش دارد. این ماده لبنی از جوشاندن دوغ و صاف کردن و خشک کردن آن به اشکال مختلف به دست می‌آید. در ادامه مبحث همه چیز درباره لبنیات لازم است بدانید که کشک نیز حاوی کلسیم، چربی، نمک، پروتئین و ویتامین نیاسین فراوانی است. به طوری که مصرف هر 100 گرم کشک حدود 120 کیلو کالری انرژی تولید می‌کند. پس اگر به دنبال افزایش انرژی مورد نیاز بدن خود هستید، در رژیم غذایی خود حتما کشک را قرار دهید.

دوغ

دوغ یکی از انواع لبنیاتی است که از رقیق کردن ماست پرچرب با آب به دست می‌آید. به طوری که ماست را درون یک مشک ریخته و با زدن مداوم آن، چربی اضافی آن جدا می‌شود و باقی‌مانده ماست را به ‌عنوان دوغ مصرف می‌کنند.
دوغ منبع غنی از مواد معدنی مختلف از جمله کلسیم، منیزیم، آب، پتاسیم و حاوی ویتامین‌های D و گروه B است. این فرآورده لبنی به کاهش اضطراب، رفع کم خوابی، تقویت استخوان‌ها و تامین سلامت دستگاه گوارش بدن کمک قابل توجهی می‌کند. از انواع دوغ می‌توان به دوغ گازدار، دوغ حرارت دیده بدون گاز و گازدار و دوغ کفیر اشاره کرد.

همه چیز درباره لبنیات و ارزش غذایی فرآورده‌های لبنی

محصولات لبنی ارزش غذایی بالایی دارند و در صورت مصرف مداوم یک رژیم غذایی متعادل را ایجاد می‌کنند. بر این اساس لبنیات جزو پنج گروه اصلی غذاها اعم از نان و غلات، سبزیجات و میوه‌ها و گوشت قرمز و سفید قرار گرفته است. بنابراین این ماده غذایی حاوی پروتئین، کربوهیدرات، چربی، مواد معدنی، ویتامین و آب است. به طوری که هر 100 میلی لیتر شیر تازه حدود 67 کیلو کالری انرژی و 3.2 گرم پروتئین دارد.

80 درصد پروتئین‌های شیر را کازئین و تقریبا 20 درصد آن را آب پنیر تشکیل می‌دهد که ارزش غذایی بالاتری نسبت به کازئین دارد. زمانی که چربی و کازئین از شیر جدا می‌شود، مقداری آب پنیر باقی می‌ماند که حاوی نمک محلول در شیر، شکر و سایر پروتئین‌های موجود در شیر اعم از بتا لاکتوگلوبولین و اکتوگلوبولین است.

اگر دانستن همه چیز درباره لبنیات برای شما مهم است باید بدانید که پروتئین‌های موجود در شیر ارزش بیولوژیکی بالایی دارند که حاوی آمینو اسیدهای متعال هستند و به هضم سریع آنها در بدن کمک زیادی می‌کنند. البته برخی از افراد به لاکتوز موجود در شیر حساسیت دارند و دچار مشکلات گوارشی می‌شوند.
در هر حال شما می‌توانید از شیر و سایر فرآورده‌های لبنی در تمام گروه‌های سنی استفاده کنید و از مواد مغذی متعدد آنها از جمله پروتئین، چربی، کربوهیدرات، ویتامین‌ها و مواد معدنی بهره‌مند شوید.

همه چیز درباره لبنیات و مزایای مصرف آنها

شیر و سایر فرآورده‌های لبنیاتی منبع اصلی تامین کلسیم و پروتئین مورد نیاز بدن هستند. به طوری که کلسیم موجود در لبنیات به راحتی جذب می‌شود و مصرف مداوم آن زمینه رشد و استحکام استخوان‌ها در کودکان و پیشگیری از پوکی استخوان در بزرگسالان را فراهم می‌سازد. همچنین، کلسیم تاثیر زیادی بر کاهش فشار خون دارد و با وجود داشتن چربی در لبنیات، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را در مصرف کنندگان به شدت کاهش می‌دهد.

بر این اساس، میزان شیوع سکته مغزی و بیماری‌های قلبی در افرادی که روزانه میزان بالایی شیر و فرآورده‌های لبنی مصرف می‌کنند، به میزان 15 درصد کمتر است. بنابراین نباید به دلیل وجود چربی از مصرف شیر و محصولات لبنی امتناع کرد. با وجود اینکه چربی موجود در لبنیات باعث افزایش کلسترول می‌شود اما از بدن در مقابل بیماری‌های قلبی و عروقی محافظت می‌کند.

البته اگر نگران میزان چربی موجود در شیر و سایر لبنیات هستید، مصرف مواد لبنی کم چرب را جایگزین محصولات پر چرب کنید تا خطرات مرتبط با چربی لبنیات را به میزان قابل توجهی کاهش دهید. در بحث همه چیز درباره لبنیات باید بدانید که فرآورده‌های لبنیاتی خواص بی‌شماری دارند که بسیاری از افراد از آنها غافل هستند و متاسفانه سرانه مصرف شیر و فرآورده‌های لبنی در سال‌های اخیر به شدت کاهش یافته است. این کاهش مصرف بر میزان مواد مورد نیاز بدن افراد به ویژه جذب کلسیم تاثیر گذاشته است.

همه چیز درباره لبنیات و تاثیرات آن بر تامین سلامتی بدن

طبق تحقیقات متعدد صورت گرفته، مصرف لبنیات مزایای بسیار مهمی دارد که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم. لازم به ذکر است، در صورتی که با مشکل عدم تحمل لاکتوز مواجه هستید یا به گیاه‌خواری عادت دارید، بهتر است در برنامه روزانه غذایی خود از مواد غذایی جایگزین لبنیات استفاده کنید.

تقویت استخوان‌ها

همانطور که می‌دانید لبنیات مهم‌ترین منبع تامین کلسیم، پروتئین و فسفر برای بدن انسان است. بنابراین مصرف لبنیات فواید بسیاری برای تامین سلامت استخوان‌ها دارد. تا حدی که بنابر توصیه متخصصان تغذیه، هر فردی روزانه باید 2 تا 3 وعده لبنیات مصرف کند تا کلسیم مورد نیاز برای استحکام استخوان‌های بدن خود را دریافت کند.
همچنین نتایج تحقیقات متعدد نشان می‌دهد که لبنیات میزان تراکم استخوان را بهبود می‌بخشد و خطر ابتلا به پوکی استخوان و شکستگی استخوان‌ها در افراد مسن را به شدت کاهش می‌دهد. البته در کنار لبنیات باید از سایر مواد غذایی حاوی کلسیم از جمله کلم پیچ، سبزیجات برگدار، حبوبات و مکمل‌های کلسیم در رژیم غذایی خود استفاده کنید.

کاهش خطر چاقی و ابتلا به دیابت نوع دوم

در رابطه با همه چیز درباره لبنیات باید گفت که مصرف محصولات لبنی تاثیر مستقیمی روی وزن بدن می‌گذارد. به طوری که مصرف محصولات لبنی به ویژه زمانی که از یک رژیم غذایی کم کالری پیروی می‌کنید باعث کاهش توده چربی و افزایش تناسب اندام بدن شما می‌شود.
بنابراین با مصرف ماست می‌توانید از خطر ابتلا به چاقی، فشار خون بالا و افزایش قند خون و تری گلیسیرید در بدن خود جلوگیری کنید. به طوری که وجود موادی مانند پروتئین و آب پنیر در محصولات لبنی به ویژه ماست باعث می‌شود که تولید انسولین در بدن به صورت متناوب انجام شود و خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را در این افراد کاهش دهد.

همه چیز درباره لبنیات و تاثیرات آنها بر کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی و عروقی

اگر از یک رژیم غذایی کم چرب پیروی می‌کنید، همواره سعی کنید که محصولات لبنی کم چرب را در لیست خرید خود قرار دهید. مصرف مواد لبنی کم چرب برای محدود کردن مصرف چربی اشباع شده و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی همواره توصیه می‌شود.

لازم است بدانید که چربی اشباع شده موجود در لبنیات نسبت به چربی اشباع شده گوشت اثرات مفیدی روی سلامت قلب می‌گذارد چرا که لبنیات و گوشت دارای اسیدهای چرب متفاوتی هستند. به طوری که گوشت دارای اسیدهای چرب با زنجیره بلند بوده اما لبنیات دارای اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه و متوسط است. بنابراین اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه و متوسط موجود در مواد لبنی روی سلامت قلب تأثیر می‌گذارند و برخلاف اسیدهای چرب گوشت فواید بیشتری دارند.

کاهش احتمال ابتلاء به سرطان با مصرف لبنیات

برای تکمیل اطلاعات مربوط به همه چیز درباره لبنیات لازم است بدانید که براساس تحقیقات انجام شده، مصرف شیر و سایر مواد لبنی می‌تواند از بروز سرطان روده بزرگ و سینه در زنان جلوگیری کند. همچنین مردانی که روزانه 1.5 لیوان شیر مصرف می‌کنند، خطر ابتلاء به سرطان در آنها به شدت کاهش یافته است. بنابراین افرادی که از کودکی تا بزرگسالی مصرف لبنیات را در برنامه غذایی خود قرار داده باشند، کمتر در معرض خطر ابتلا به سرطان قرار می‌گیرند.

کلسیم و چربی طبیعی موجود در لبنیات جزو ترکیبات اصلی محافظت کننده در مقابل سرطان روده بزرگ هستند. همچنین ویتامین D موجود در شیر و لبنیات در تنظیم رشد سلولی و جلوگیری از سرطان نقش مهمی دارد.

همه چیز درباره لبنیات و فواید مصرف مواد لبنی برای کودکان

در مباحث مربوط به همه چیز درباره لبنیات نمی‌توان از فواید تغذیه‌ای لبنیات در کودکان غافل شد. به طوری که متخصصان تغذیه همواره به مصرف شیر در دوران کودکی و نوجوانی تاکید بسیاری دارند. شیر به دلیل داشتن کلسیم فراوان و سایر مواد مغذی و انواع پروتئین‌ها کمک قابل توجهی به تسریع فرایند رشد کودکان می‌کند.

فواید مصرف شیر و سایر مواد لبنی برای کودکان تا حدی است که کودکان تا زیر یک سالگی از شیر مادر یا شیر خشک تغذیه می‌کنند. سپس بعد از یک سالگی که کودکان توانایی جذب پروتئین و کلسیم شیر گاو را پیدا می‌کنند، حتما باید در وعده‌های غذایی مختلف از شیر تازه استفاده کنند.

شیر منبع غنی ویتامین D، کلسیم، پتاسیم، پروتئین، ویتامین A و B12 است که با مصرف شیر و سایر مواد لبنی می‌توانید از این مواد مغذی و ویتامین‌ها بهره‌مند شوید. همچنین بهتر است بدانید که شیر به دلیل داشتن کلسیم به رشد و استقامت استخوان‌ها و بروز حملات میگرنی در کودکی و چاقی مفرط جلوگیری می‌کند.

همچنین از دیگر فواید محصولات لبنی برای کودکان می‌توان به تامین سلامت دندان‌های آنها اشاره کرد. البته مصرف مکرر شیر و سایر فرآورده‌های لبنی می‌تواند به انقباض و انبساط ماهیچه‌ها کمک کند و سبب افزایش قدرت و مقاومت بدن کودکان شود.

روزی چقدر لبنیات مصرف کنیم؟

وقتی به همه چیز درباره لبنیات فکر می‌کنیم باید بدانیم که شیر حاوی پروتئین مورد نیاز بدن است، به طوری که یک لیتر شیر، حدود 80 تا 100 درصد پروتئین مورد نیاز بدن انسان در طول روز را تامین می‌کند. همچنین بدن انسان در طول روز حدود 800 تا 1200 میلی‌ گرم کلسیم نیاز دارد. بنابراین به طور میانگین یک لیوان شیر حدود 300 میلی ‌گرم کلسیم دارد که تقریبا یک‌ سوم نیاز کلسیم بدن را تامین می‌کند. بر این اساس اگر در برنامه غذایی خود مصرف سه لیوان شیر در روز همراه با سایر فرآورده‌های لبنیاتی مانند ماست، پنیر، بستنی، دوغ و غیره را قرار دهید نیاز بدن خود را به طور کامل تامین خواهید کرد.

سخن پایانی

همانطور که در مطلب مربوط به همه درباره لبنیات به طور کامل شرح داده شد، شیر و سایر فرآورده‌های لبنی از جمله محصولاتی هستند که هرگز نباید از برنامه غذایی روزانه افراد حذف شوند. حذف لبنیات می‌تواند تاثیرات جبران‌ناپذیری روی بدن افراد به ویژه کودکان و بزرگسالان بگذارد. با توجه به اهمیت مصرف لبنیات، محصولات لبنی بسیار متنوعی در بازار موجود است که شما می‌توانید با خرید آنها از فروشگاه مویرگی، سامانه آنلاین و پخش عمده مواد غذایی، میزان لبنیات مورد نیاز بدن خود را تامین کنید و از خوردن آنها لذت کافی را ببرید.